آیا تابه‌حال در جایی بدون نور بوده‌اید؟ بدتر از آن، آیا تابه‌حال سعی کرده‌اید راه خود را در جایی بدون نور پیدا کنید؟ چطور می‌توانید در شرایط اضطراری، راه خود را در چنین جایی پیدا کنید؟
روشنایی اضطراری
در سرتاسر جهان، محیط‌ها به طور فزاینده‌ای شهری و پیچیده می‌شوند و به همراه آن، تهدیدات ایمنی مرتبط نیز افزایش می‌یابد.
این چالش زمانی مضاعف می‌شود که بخشی از بازدیدکنندگان با طرح و رویه‌ها آشنا نباشند. این وضعیت در مکان‌های بزرگ، پرجمعیت، با ریسک بالا یا پیچیده؛ مانند ایستگاه‌های راه‌آهن، مراکز خرید، فرودگاه‌ها، استادیوم‌ها، ساختمان‌های دولتی یا امکانات تفریحی صدق می‌کند. همان‌طور که در مکان‌های کوچک‌تر با نقشه‌های ساده‌تر نیز وجود دارد .
روشنایی اضطراری در موقعیت‌های خطرناک ناشی از این زمینه پیچیده، یک خط نجات است. این سیستم به طور حیاتی امکان تخلیه ایمن، سریع و کارآمد فضاها و ساختمان‌ها را فراهم می‌کند، نه‌تنها در موارد خاموشی ناشی از قطع برق، بلکه زمانی که روشنایی اصلی نیز ممکن است در دسترس نباشد .
یک سیستم روشنایی اضطراری مؤثر همچنین به افراد در داخل و اطراف محیط‌های بسته و باز راهنمایی می‌کند و به آنها کمک می‌کند تا تجهیزات ایمنی و نقاط پناهگاه و تجمع را شناسایی کنند. با ارائه روشنایی ضروری و راهنمایی ساکنان به مکان‌های ایمن و تجهیزات ایمنی، روشنایی اضطراری از ایجاد وحشت جلوگیری کرده و جان‌ها را نجات می‌دهد. در کسری از ثانیه، تغییر از روشنایی اصلی و واضح به خاموشی کامل می‌تواند حداکثر وحشت و سردرگمی را ایجاد کند. علامت‌های خروج می‌توانند با مشخص‌کردن خروجی‌های اضطراری، مسیرها، موانع و تغییرات جهت، از تخلیه ایمن و کارآمد ساکنان حمایت کنند .
روشنایی مسیر فرار همچنین به کاهش وحشت و شناسایی موانع در حین تخلیه در سناریوهای غیر خاموشی مانند آتش‌سوزی، یا سایر حوادث امنیتی کمک می‌کند، با تضمین حداقل روشنایی .
همه تخلیه‌ها پس از قطع برق یا خاموشی انجام نمی‌شوند. روشنایی اضطراری نقش حیاتی در حمایت از تخلیه‌های کارآمد حتی در شرایط روشنایی کافی ایفا می‌کند .
روشنایی اضطراری دقیقاً برای چه چیزی استفاده می‌شود؟
مدیران ساختمان، مالکان و معماران از اهمیت این تجهیزات آگاه هستند و شما نیز باید بدانید. روشنایی اضطراری روشی است که از طریق مجموع‌های از دستگاه‌ها نشان داده می‌شود و برای محدودکردن احتمال آسیب در صورت نیاز به تخلیه یک ساختمان استفاده می‌شود. در صورت بروز آتش‌سوزی، طوفان یا هر خطر فوری، این دستگاه‌های روشنایی در خروج ایمن کمک کرده و سردرگمی و وحشت را کاهش می‌دهند. بااین‌حال، ممکن است در برخی موارد تخلیه فوری ساختمان امکان‌پذیر نباشد. در این صورت، این چراغ‌ها می‌توانند نور لازم را برای انجام اقدامات فراهم کنند .
ایمنی برای مالکان ساختمان از اهمیت بالایی برخوردار است و به همین دلیل داشتن روشنایی اضطراری مناسب یک نگرانی اصلی برای آنهاست. چراغ اضطراری یک راه‌حل آسان برای روشنایی اضطراری مستقل ارائه می‌دهد .
چراغ اضطراری زمانی استفاده می‌شود که برق ورودی قطع شده و خاموشی کلی رخ می‌دهد. در این زمان، این سیستم ها روشن شده و نور محیطی را فراهم می‌کنند. هر یک از این سیستم ها دارای باتری ذخیره‌سازی هستند که معمولاً می‌تواند به مدت ۳ ساعت یا بیشتر روشن بماند .
یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این چراغ‌ها این است که بلافاصله پس از قطع برق روشن می‌شوند. توانایی روشن‌شدن سریع پس از قطع برق، این عمل به‌عنوان منبع تغذیه پشتیبان برای لامپ عمل می‌کند. این منبع تغذیه پشتیبان به‌گونه‌ای طراحی شده است که در طول قطع برق، شارژ خود را حفظ کند.
به طور مثال باتری لیتیوم (LiFePO4) به‌عنوان منبع تغذیه پشتیبان دارای مزایای زیادی نسبت به محصولات مبتنی بر نیکل است، از جمله عمر طولانی‌تر، رفتار تخلیه بهتر، تولید به شیوه‌ای دوستانه‌تر با رفاه و قابلیت بازیافت.
چراغ‌های اضطراری انواع مختلفی در بازار دارند که هر کدام برای هدف خاصی طراحی شده‌اند .
برخی از آنها به طور خودکار هنگام قطع برق روشن می‌شوند، برخی دیگر باید به‌صورت دستی فعال شوند و برخی از آنها چراغ‌های قابل‌حمل و شارژی کوچکی هستند .
این چراغ‌ها یکی از مهم‌ترین و به‌روزترین ابزارهای الکترونیکی و روشنایی هستند که جایگزین دستگاه‌های روشنایی سنتی و قدیمی شده و کاربردهای متنوعی دارند .
چه الزامات خاصی باید این روشنایی‌ها برآورده کنند؟
قوانین برای این روشنایی‌های اضطراری چندین الزام خاص تعیین کرده است:
- روشن‌شدن خودکار: آنها باید در صورت قطع برق به طور خودکار روشن شوند .
- مدت‌زمان روشنایی: باید حداقل به مدت ۹۰ دقیقه روشن بمانند .
- سطح روشنایی: باید نور کافی برای روشن‌کردن کل مسیر خروج فراهم کنند، به‌طوری‌که حداقل ۱ فوت – کندل روشنایی، در ارتفاع ۱ فوت بالای زمین اندازه‌گیری شود .
برنامه‌ریزی یک سیستم روشنایی خروج برای یک تأسیسات خاص بهتر است به معماران و مهندسان برق واگذار شود، زیرا محاسبات لازم برای تأمین نور کافی در طول مسیر خروج می‌تواند پیچیده باشد .
انواع کاربرد چراغ‌های اضطراری
یکی از کاربردهای اصلی این چراغ‌ها، روشنایی ساختمان‌ها، به‌ویژه در فضاهای تجاری و اداری در زمان‌های ضروری است. این زمان‌های ضروری می‌تواند در حین آتش‌سوزی، سیل یا زلزله باشد. قرارگیری مناسب این چراغ‌ها در فضا می‌تواند به خروج ایمن ساکنان ساختمان کمک کند .
این چراغ‌ها به طور گسترده‌ای در محیط‌های زیر استفاده می‌شوند.
1 – راهروها داخل یا خارج ساختمان
2-پله‌ها و تقاطع‌های راهروها
3- مسیرهای خروج اضطراری
4- اتاق استراحت افراد
5- آسانسورها و پله‌برقی‌ها
6- نقاط ایمنی و تجهیزات آتش‌نشانی
7- پارکینگ‌های سرپوشیده برای مشخص‌کردن مسیر خروج
8- در محل موتورخانه‌ها، ژنراتورها و اتاق‌های کنترل
انواع چراغ‌های اضطراری از نظر نوع سیستم
روشنایی‌های اضطراری، چراغ‌های دائمی و باتری دار هستند که به شبکه برق ساختمان متصل شده‌اند. آنها از شبکه برق برای حفظ شارژ کامل باتری استفاده می‌کنند. در صورت قطع برق، این چراغ‌ها به طور خودکار روشن می‌شوند و نور کافی برای خروج افراد از ساختمان فراهم می‌کنند .
چراغ‌های اضطراری به‌طورکلی به دودسته اصلی تقسیم می‌شوند که شامل چراغ‌های تأمین مرکزی و چراغ‌های اضطراری قابل‌شارژ است. در ادامه، توضیح هر یک از این موارد را ارائه می‌دهیم .
چراغ‌های اضطراری تأمین مرکزی
چراغ‌های اضطراری تأمین مرکزی به سیستم های روشنایی گفته می‌شود که از یک منبع تغذیه مرکزی برای تأمین انرژی چراغ‌های اضطراری در مواقع بحرانی استفاده می‌کنند؛ بنابراین منبع تغذیه یا باتری در داخل چراغ ندارد و با سیم‌کشی جداگانه به سیستم هشدار مرکزی متصل است .
چراغ‌های اضطراری تأمین مرکزی به‌عنوان یک راهکار مؤثر و اقتصادی برای تأمین روشنایی در مواقع بحرانی شناخته می‌شوند. این سیستم ها با کاهش هزینه‌ها، افزایش قابلیت اطمینان، سهولت در نصب و مدیریت، و بهبود ایمنی، گزینه‌ای مناسب برای هر نوع ساختمان و محیطی هستند. این نوع سیستم ها دارای مزایای متعددی هستند.
مزایای چراغ‌های اضطراری تأمین مرکزی
- این چراغ‌ها ارزان‌تر از چراغ‌های خود تأمین هستند و به دلیل نگهداری منظم باتری‌های مرکزی، عمر باتری و کارایی بیشتری دارند .
- این چراغ‌ها آسان و راحت برای آزمایش هستند و به‌صورت خودکار عمل می‌کنند. شما می‌توانید زمان نظارت بر این چراغ‌ها را داشته باشید. اثرات حرارتی در این نوع چراغ‌ها کمتر قابل‌مشاهده است .
چراغ اضطراری قابل‌شارژ (مستقل)
این چراغ شامل اجزای اصلی مانند باتری، شارژر، واحد کنترل و پخش‌کننده نور است که به‌عنوان چراغ اضطراری قابل‌شارژ یا مستقل شناخته می‌شود .
این چراغ رایج‌ترین نوع روشنایی اضطراری است که معمولاً برای نصب بر روی دیوار یا سقف طراحی شده است تا یک منطقه خاص را روشن کند .
یک روشنایی اضطراری معمولی شامل یک محفظه است که باتری، یک مدار الکتریکی و یک منبع نور را در خود جای‌داده است. منبع تغذیه لامپ‌ها از باتری تأمین می‌شود که به نوبه خود توسط ترانسفورماتور و مدار الکتریکی شارژ می‌شود. در صورت قطع برق، مدار الکتریکی این وضعیت را تشخیص می‌دهد و منبع نور را روشن می‌کند تا نور لازم برای خروج اضطراری از تأسیسات را فراهم کند .
روشنایی‌های اضطراری فلورسانت در سالهای اخیر محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند. این دستگاه‌های سبک‌وزن از یک باتری روشنایی اضطراری نیکل کادمیوم به‌جای باتری‌های معمولی سرب اسید استفاده می‌کنند. این امر میانگین عمر باتری را به ۲ تا ۳ سال افزایش می‌دهد .
نکات بسیار مهم در طراحی سیستم روشنایی اضطراری
1 – ابعاد پیرامون ساختمان و تعداد چراغ‌های اضطراری و علائم خروج: به‌طورکلی، استفاده از باتری مرکزی در ساختمان‌هایی با زیرساخت بیش از ۵۰۰ متر از نظر هزینه مقرون‌به‌صرفه‌تر است، زیرا نگهداری، تهیه گزارش‌ها و چک‌لیست‌های سیستم های باتری مستقل دشوار و زمان‌بر خواهد بود، به‌ویژه در تعداد زیاد. اگر همان کار در سیستم روشنایی باتری مرکزی به طور خودکار توسط خود سیستم انجام شود .
2- نوع استفاده از ساختمان: نوع استفاده از ساختمان)اداری، تجاری، پزشکی و غیره(مدت و مقدار انرژی پشتیبان مورد نیاز را تعیین می‌کند .
3- نوع ساختمان: در حال بازسازی یا در حال استفاده
4- مقدار نوری که باید برای حفظ آرامش در محیط‌های بالای ۶۰ مترمربع فراهم شود
5- محل‌های مستعد حوادث مانند پله‌ها و درهای خروج
6 – برآورد هزینه نصب و کابل‌کشی
7- نقاطی که خطر آتش‌سوزی دارند
8- اتاق‌های کنترل و فرمان
نتیجه‌گیری
روشنایی اضطراری یک سرمایه‌گذاری ضروری و یک عنصر حیاتی در مدیریت ایمنی ساختمان‌ها است که به حفظ جان و سلامت افراد در شرایط بحرانی کمک می‌کند. اهمیت این سیستم ها طراحی و نصب مناسب این سیستم ها و نگهداری صحیح آنها باید در اولویت قرار گیرد تا در مواقع نیاز، بهترین عملکرد را ارائه دهند تا کاهش خطرات و افزایش ایمنی را به همراه داشته باشند.